జోర్డాన్లో ప్రధాని మోదీ చారిత్రక పర్యటన
జ్ఞానతెలంగాణ,నేషనల్ బ్యూరో :
మూడు దేశాల విదేశీ పర్యటనలో భాగంగా ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ సోమవారం జోర్డాన్ రాజధాని అమ్మాన్కు చేరుకున్నారు. ఈ పర్యటనకు జోర్డాన్ ప్రభుత్వం ఇచ్చిన ప్రాధాన్యతను స్పష్టంగా చూపిస్తూ, అక్కడి విమానాశ్రయంలో జోర్డాన్ ప్రధాని జాఫర్ హసన్ స్వయంగా ప్రధాని మోదీకి ఘన స్వాగతం పలికారు. ఒక విదేశీ నాయకుడికి ఆ దేశ ప్రధాని స్వయంగా స్వాగతం పలకడం అరుదైన గౌరవంగా భావిస్తారు. భారత్–జోర్డాన్ మధ్య దౌత్య సంబంధాలు ఏర్పడి 75 సంవత్సరాలు పూర్తవుతున్న తరుణంలో జరుగుతున్న ఈ పర్యటనకు ప్రత్యేక చారిత్రక ప్రాధాన్యత ఉంది. అంతేకాదు, దాదాపు 37 ఏళ్ల సుదీర్ఘ విరామం తర్వాత భారత ప్రధాని ఒకరు జోర్డాన్ను పూర్తిస్థాయి ద్వైపాక్షిక పర్యటనలో సందర్శించడం ఇదే తొలిసారి కావడం గమనార్హం. ఈ నేపథ్యంలో ఈ పర్యటనను రెండు దేశాల సంబంధాల్లో కొత్త అధ్యాయంగా రాజకీయ, దౌత్య వర్గాలు అభివర్ణిస్తున్నాయి.
ప్రధాని మోదీ చేపట్టిన ఈ మూడు దేశాల పర్యటనలో జోర్డాన్ తొలి మజిలీ కాగా, అనంతరం ఆయన ఇథియోపియా, ఒమన్ దేశాలను సందర్శించనున్నారు. మధ్యప్రాచ్యం, ఆఫ్రికా ప్రాంతాల్లో భారత్ ప్రభావాన్ని పెంచుకోవడం, వాణిజ్య, వ్యూహాత్మక, భద్రతా సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేయడమే ఈ పర్యటన ప్రధాన లక్ష్యంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం భావిస్తోంది. జోర్డాన్ పర్యటనలో భాగంగా రెండు రోజుల పాటు ప్రధాని మోదీ బిజీ షెడ్యూల్ను కలిగి ఉన్నారు. ఈ సమయంలో ఆయన జోర్డాన్ రాజు అబ్దుల్లా ఇబ్న్ అల్ హుస్సేన్తో కీలక ద్వైపాక్షిక సమావేశం నిర్వహించనున్నారు. ఈ భేటీలో ఇరు దేశాల మధ్య రాజకీయ, వాణిజ్య, రక్షణ, భద్రత, సాంస్కృతిక సహకారం వంటి అంశాలతో పాటు, మధ్యప్రాచ్య ప్రాంతంలో నెలకొన్న పరిణామాలు, ఇజ్రాయెల్–పాలస్తీనా పరిస్థితి, పశ్చిమ ఆసియాలో శాంతి భద్రతల అంశాలపై విస్తృతంగా చర్చించనున్నట్లు అధికార వర్గాలు తెలిపాయి.
అలాగే, జోర్డాన్ ప్రధాని జాఫర్ హసన్తో పాటు యువరాజు అల్ హుస్సేన్ బిన్ అబ్దుల్లాతో కూడా ప్రధాని మోదీ భేటీ కానున్నారు. ఈ సమావేశాల్లో ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను మరింత లోతుగా తీసుకెళ్లే మార్గాలు, భవిష్యత్తు సహకారంపై స్పష్టమైన రోడ్మ్యాప్ రూపొందించే అవకాశముందని దౌత్య వర్గాలు భావిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా ఉగ్రవాద నిర్మూలన, తీవ్రవాద భావజాలానికి అడ్డుకట్ట, గూఢచారి సమాచార మార్పిడి వంటి అంశాలు ఈ చర్చల్లో కీలకంగా నిలవనున్నాయి. ఉగ్రవాదంపై భారత్కు జోర్డాన్ ఎప్పటికప్పుడు మద్దతు ఇస్తూ వస్తోంది. ఇటీవల జమ్మూ కశ్మీర్లోని పహల్గాంలో జరిగిన ఉగ్రదాడిని జోర్డాన్ రాజు తీవ్రంగా ఖండించడం, ఉగ్రవాదాన్ని అన్ని రూపాల్లో తిరస్కరించాలని స్పష్టంగా ప్రకటించడం ఇరు దేశాల మధ్య ఉన్న భద్రతా సహకారాన్ని ప్రతిబింబిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో ఉగ్రవాదంపై ఉమ్మడి పోరాటాన్ని మరింత బలోపేతం చేయడంపై ప్రధాని మోదీ, జోర్డాన్ నాయకత్వం ఒకే అభిప్రాయానికి వచ్చే అవకాశం ఉంది.
వాణిజ్య, ఆర్థిక రంగాల్లోనూ భారత్–జోర్డాన్ సంబంధాలు క్రమంగా బలపడుతున్నాయి. ప్రస్తుతం జోర్డాన్కు భారత్ మూడో అతిపెద్ద వాణిజ్య భాగస్వామిగా ఉంది. ఇరు దేశాల మధ్య ద్వైపాక్షిక వాణిజ్య విలువ సుమారు 2.8 బిలియన్ డాలర్లుగా ఉన్నట్లు అధికారిక గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. ఫార్మాస్యూటికల్స్, టెక్స్టైల్స్, ఇంజినీరింగ్ ఉత్పత్తులు, ఐటీ సేవలు వంటి రంగాల్లో భారత్ నుంచి జోర్డాన్కు పెద్ద ఎత్తున ఎగుమతులు జరుగుతున్నాయి. మరోవైపు, భారతదేశానికి అవసరమైన ఫాస్ఫేట్, పొటాష్ వంటి ఎరువుల సరఫరాలో జోర్డాన్ కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. భారత వ్యవసాయ రంగానికి ఈ ఎరువులు అత్యంత అవసరమైనవిగా ఉండటంతో, ఈ రంగంలో సరఫరా భద్రతను మరింత బలోపేతం చేయడం ప్రధాని మోదీ పర్యటనలో ప్రధాన అంశంగా ఉండనుందని తెలుస్తోంది.
ఇదే సమయంలో, ఇంధన భద్రత, పునరుత్పాదక శక్తి, గ్రీన్ హైడ్రోజన్, నీటి నిర్వహణ వంటి రంగాల్లో కూడా సహకారం పెంచుకోవాలన్న అంశంపై ఇరు దేశాల మధ్య చర్చలు జరగనున్నాయి. జోర్డాన్ వంటి ఎడారి దేశంలో నీటి వనరుల నిర్వహణ ఒక పెద్ద సవాలుగా ఉండటంతో, ఈ రంగంలో భారత్ సాధించిన సాంకేతిక అనుభవాన్ని పంచుకునే అవకాశాలపై కూడా చర్చలు జరుగుతాయని అంచనా. అలాగే, విద్య, ఆరోగ్యం, స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్, డిజిటల్ గవర్నెన్స్ వంటి రంగాల్లో భారత అనుభవాన్ని జోర్డాన్తో పంచుకోవడంపై ప్రధాని మోదీ ప్రత్యేక దృష్టి సారించే అవకాశం ఉంది.
ఈ పర్యటనలో మరో కీలక అంశంగా ప్రవాస భారతీయుల సమావేశం నిలవనుంది. ప్రస్తుతం జోర్డాన్లో సుమారు 17,500 మంది భారతీయులు వివిధ రంగాల్లో పనిచేస్తున్నారు. ముఖ్యంగా నిర్మాణ, ఆరోగ్య, విద్య, ఐటీ, సేవారంగాల్లో భారతీయులు గణనీయమైన పాత్ర పోషిస్తున్నారు. ప్రవాస భారతీయులతో సమావేశమయ్యే సందర్భంగా, వారి సంక్షేమం, సమస్యలు, భవిష్యత్తు అవకాశాలపై ప్రధాని మోదీ మాట్లాడనున్నారు. ఇటీవల అమ్మాన్–ముంబై మధ్య నేరుగా విమాన సర్వీసులు ప్రారంభం కావడం వల్ల ఇరు దేశాల మధ్య రాకపోకలు మరింత సులభమయ్యాయి. ఇది పర్యాటకం, వాణిజ్యం, ప్రజల మధ్య సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేయనుందని విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
