జ్ఞానతెలంగాణ,జ్ఞాన దిక్సూచి, ఏప్రిల్ 21: సూడాన్ సంక్షోభం, 2023 ఏప్రిల్‌లో ప్రారంభమై మూడవ సంవత్సరంలోకి అడుగుపెట్టిన ఈ విపత్తు, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద మానవతా మారణహోమంగా నిలిచింది, అయినప్పటికీ అంతర్జాతీయ దృష్టిలో మసకబారుతోంది. సూడాన్ సాయుధ దళాలు (ఎస్.ఏ.ఎఫ్) మరియు ర్యాపిడ్ సపోర్ట్ ఫోర్సెస్ (ఆర్.ఎస్.ఎఫ్.) మధ్య జరుగుతున్న దారుణమైన అంతర్యుద్ధం 1.3 కోట్ల మందిని నిరాశ్రయులను చేసింది. లక్షలాది మందిని కరవులోకి నెట్టివేసింది. మరియు దేశ మౌలిక సదుపాయాలను ధ్వంసం చేసింది. ఈ సంపాదకీయం సూడాన్ దుర్గతిని కేవలం స్థానిక సమస్యగా Kiకాక, అంతర్జాతీయ నిర్లక్ష్యం, ఆయుధ సరఫరా సంకీర్ణత, మరియు నిర్ణయాత్మక దౌత్య చర్యల లోపం వల్ల ఏర్పడిన ప్రపంచ వైఫల్యంగా భావించవచ్చు.ఇప్పుడు ప్రపంచం తన పాత్రను గుర్తించి, ఈ విపత్తును అరికట్టడానికి తక్షణం చర్యలు తీసుకోవాలి.
సూడాన్‌లో ప్రజలు బాధల స్థాయి అత్యంత ధారుణమైనది. 3 కోట్ల మంది పైగా జనాభా, దేశంలో దాదాపు మూడింట రెండొంతుల మంది మానవతా సహాయం కోసం ఎదురు చూస్తున్నారు. ఈ సంఘర్షణ 93 లక్షల మందిని దేశంలోనే నిరాశ్రయులను చేసింది. అలాగే 25 లక్షల మందిని చాడ్, ఈజిప్ట్ వంటి పొరుగు దేశాలకు శరణార్థులుగా పంపివేసింది. ఇది ఇప్పటికే బలహీనమైన ప్రాంతీయ స్థిరత్వాన్ని కుదిపేస్తోంది. ఆగస్టు 2024లో ఉత్తర డార్ఫర్‌లోని జమ్జమ్ శిబిరంలో కరవు ప్రకటించబడింది, 6.37 లక్షల మంది ప్రమాదంలో ఉన్నారు.అలాగే 2.46 కోట్ల మంది తీవ్ర ఆహార కొరతను ఎదుర్కొంటున్నారు. ఆరోగ్య వ్యవస్థ నాశనమైంది, యుద్ధ ప్రాంతాల్లో 80 శాతం ఆసుపత్రులు పనిచేయడం లేదు, లక్షలాది మంది కలరా మరియు తట్టు వ్యాధుల బారిన పడుతున్నారు. స్త్రీలు మరియు పిల్లలు అత్యంత బాధితులు, లింగ ఆధారిత హింస విస్తరిస్తోంది, అలాగే 1.9 కోట్ల పిల్లలు విద్యకు దూరమయ్యారు, ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద బాలల నిరాశ్రయ సంక్షోభంగా నిలిచింది. ఈ సంఖ్యలు కేవలం గణాంకాలు కాదు; అవి అంతర్జాతీయ నిష్క్రియతకు నిందాపూర్వక సాక్ష్యంగా నిలుస్తోంది.
సంక్షోభం యొక్క మూలాలు సూడాన్ యొక్క అస్థిర చరిత్రలో అలాగే 2019లో నియంత ఒమర్ అల్-బషీర్ తొలగింపు తర్వాత ప్రజాస్వామ్య పరివర్తనను సాధించడంలో విఫలమవడంలో ఉన్నాయి. (ఎస్.ఏ.ఎఫ్.) మరియు (ఆరూ.ఎస్.ఎఫ్),ఒకప్పుడు సైనిక తిరుగుబాటులో సహచరులు, అధికారం మరియు వనరుల కోసం, ముఖ్యంగా బంగారు గనుల కోసం పోటీలో శత్రువులుగా మారారు. ఖార్టౌమ్‌లో మొదలైన వారి సంఘర్షణ డార్ఫర్ మరియు ఇతర ప్రాంతాలకు వ్యాపించింది, విదేశీ శక్తులు దీనిని మరింత తీవ్రతరం చేశాయి. (యూ.ఏ.ఈ.) రష్యా, చైనా వంటి దేశాలు డార్ఫర్ ఆయుధ నిషేధాన్ని ఉల్లంఘిస్తూ ఆయుధాలను సరఫరా చేస్తున్నాయి.అందుకే యుద్ధాన్ని పొడిగిస్తున్నాయి.(ఎస్.ఏ.ఎఫ్)మరియు (ఆర్.ఎస్.ఎఫ్) రెండూ సూడాన్ యొక్క గమ్ అరబిక్ వాణిజ్యాన్ని దోపిడీ చేస్తూ యుద్ధానికి నిధులు సమకూర్చుకుంటున్నాయి. ఒక కీలక ఎగుమతిని యుద్ధ యంత్రంగా మార్చాయి.
ప్రపంచ నిర్లక్ష్యం సూడాన్ దుస్థితిని మరింత దిగజార్చింది. ఉక్రెయిన్ మరియు గాజా సంక్షోభాలు వార్తలను ఆకర్షిస్తుండగా, సూడాన్ యుద్ధం నీడలోనే ఉంది. ఐక్యరాష్ట్రాల $4.2 బిలియన్ మానవతా నిధి కోసం కేవలం 60 శాతం మాత్రమే సమకూరింది, మరియు 2025లో (యూ.ఎస్.ఏ.ఐ.డీ.) నిధుల ఆకస్మిక ఆపివేత ఖార్టౌమ్‌లో 80 శాతం అత్యవసర ఆహార కిచెన్‌లను మూసివేసింది. జెడ్డా చర్చలు మరియు ఆఫ్రికన్ యూనియన్ ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యాయి, (ఎస్.ఏ.ఎఫ్), (ఆర్. ఎస్. ఎఫ్.)శాంతి కోసం నిబద్ధత చూపలేదు. 2023లో రమ్తానే లమామ్రాను ఐక్యరాష్ట్రాల ప్రత్యేక రాయబారిగా నియమించడం ఆశాజనకంగా అనిపించినప్పటికీ, అంతర్జాతీయ ఒత్తిడి లేకపోవడంతో మధ్యవర్తిత్వం నిస్సారంగా మిగిలిపోయింద సూడాన్ సంక్షోభం అంతర్గత విషయమని, బాహ్య పరిష్కారానికి చాలా సంక్లిష్టమని విమర్శకులు వాదించవచ్చు. అయితే, విదేశీ ఆయుధాలు, శరణార్థుల ప్రవాహం, అలాగే ప్రాంతీయ అస్థిరత ఈ వాదనను ఖండిస్తాయి. సూడాన్ యొక్క వ్యూహాత్మక స్థానం, సహెల్, హార్న్ ఆఫ్ ఆఫ్రికా, మరియు ఎర్ర సముద్రాన్ని కలుపుతూ, దాని పతనం విస్తృత అరాచకాన్ని రేకెత్తిస్తుంది. దీనిని అరికట్టడానికి, ఆయుధ నిషేధాన్ని కఠినంగా అమలు చేయాలి, మానవతా నిధులను పూర్తిగా సమకూర్చాలి, మరియు ఐక్యరాష్ట్రాలు-ఆఫ్రికన్ యూనియన్ ద్వారా దౌత్య ఒత్తిడిని పెంచాలి. స్థానిక సూడానీ గొంతుకలను బలోపేతం చేయాలి, అత్యవసర ఆహార కిచెన్‌లను మూసివేయడాన్ని కాకుండా సమర్థించాలి.
సూడాన్ సంక్షోభం ప్రపంచ మనస్సాక్షికి పరీక్ష. ప్రపంచ నిశ్శబ్దం దారుణాలను వృద్ధి చేసింది, కానీ ఇప్పటికీ చర్య తీసుకోవడానికి సమయం ఉంది. కలిసి బాధ్యత తీసుకోవడం ద్వారా, సూడాన్ తన భవిష్యత్తును తిరిగి పొందవచ్చు. విఫలమైతే, లక్షలాది మంది బాధలతో పాటు మన సామూహిక మానవత్వం యొక్క ఖాళీని బహిర్గతం చేస్తుంది.
డాక్టర్.బైశెట్టి కవిత, అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ (పొలిటికల్ సైన్స్) హన్మకొండ.
