బహుజన మేధావి ప్రొఫెసర్ కంచ ఐలయ్య షెఫర్డ్: సమానత్వం కోసం సాగిన జీవనయాత్ర

by shrikanth nallolla · October 5, 2025

అరియ నాగసేన బోధి
M.A., M.Phil., TPT., LL.B

భారతీయ సమాజంలో కుల ఆధారిత అసమానతలను ధైర్యంగా ప్రశ్నించిన, బహుజన వర్గాల గౌరవం కోసం జీవితాంతం రచనలు చేసిన సామాజిక శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ కంచ ఐలయ్య షెఫర్డ్ గారు నేటి భారత బహుజన ఉద్యమానికి ఒక ఆలోచనా దిక్సూచి. ఆయన పుట్టుక 1952 అక్టోబర్ 5న వరంగల్ జిల్లా పాపయ్యపేట గ్రామంలో ఒక కురుమ గొల్ల కుటుంబంలో జరిగింది. గొర్రెల పెంపకం ఆయన కుటుంబ వృత్తి. ఆ సాధారణ జీవన పునాదుల మీదే ఆయన తన కృషితో, ప్రతిభతో రాజకీయ శాస్త్రంలో ప్రొఫెసర్ స్థాయికి ఎదిగారు.కంచ ఐలయ్య గారు భారతీయ కులవ్యవస్థను శాస్త్రీయంగా విశ్లేషించిన మేధావి. హిందూ సమాజంలో ఉన్న కుల ఆధారిత వివక్షను ఆయన లోతుగా అధ్యయనం చేశారు. ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో “గౌతమ బుద్ధుని రాజకీయ తత్త్వం” అనే అంశంపై పరిశోధన చేసి రాజకీయ శాస్త్రంలో పిహెచ్‌డీ పొందారు. ఆ తరువాత ఆయన బోధకుడిగా, పరిశోధకుడిగా వేలాది విద్యార్థులకు ప్రేరణనిచ్చారు.

కంచ ఐలయ్య ఆలోచనల మూలం – బుద్ధ, ఫూలే, అంబేడ్కర్ త్రిమార్గం:

ఆయన బహుజన సమాజానికి ఆత్మ గౌరవాన్ని అందించాలన్న ఆకాంక్షతో, ఫూలే–అంబేడ్కర్ సిద్ధాంతాలను ప్రజల్లోకి తీసుకెళ్లే ప్రయత్నం చేశారు. “ఉత్పత్తి కులాలే ఈ దేశానికి శక్తి” అని, “ఉత్పత్తి చేసే మనిషే దేవుడు” అని ఆయన నిరంతరం చెప్పిన మాటలు సామాజిక చైతన్యానికి దారితీసాయి.“బఫెలో నేషనలిజం” అనే ఆయన పుస్తకం కేవలం ఒక రచన కాదు, అది ఒక విప్లవాత్మక భావం.తెల్లని ఆవు పవిత్రమని, నల్లని గేదె అపవిత్రమని భావించే సామాజిక మానసికతను ఆయన ధైర్యంగా ప్రశ్నించారు. “నల్లని గేదె పాలు తాగుతూ, దాన్ని అపవిత్రం అనడం అవివేకం” అని ఆయన చెప్పిన వాక్యం శ్రామజీవుల గౌరవానికి ప్రతీకగా నిలిచింది.

కంచ ఐలయ్య గారు సమాజాన్ని బహుజన దృష్టితో చూడాలని పిలుపునిచ్చారు.

“ఉత్పత్తి కులాల శ్రమే దేశానికి పునాది” అని ఆయన చెప్పిన మాట నేటికీ బహుజన యువతకు మార్గదర్శకం. ఈ సమాజంలోని గొల్ల, మాదిగ, మాల, కమ్మరి, కుమ్మరి, గౌండ్ల వంటి వృత్తి ఆధారిత కులాలు భారత నాగరికతకు మూలాధారం అని ఆయన శాస్త్రీయంగా నిరూపించారు.కంచ ఐలయ్య రచనలు : “Why I Am Not a Hindu”, “Post-Hindu India”, “Buffalo Nationalism”, “God as Political Philosopher”, “From a Shepherd Boy to an Intellectual” — భారతీయ కులవ్యవస్థపై సమగ్రమైన విమర్శాత్మక దృక్కోణాన్ని చూపుతాయి. ఈ రచనలు కేవలం పుస్తకాలు కావు; అవి ఒక ఉద్యమం, ఒక మానసిక విప్లవం.కంచ ఐలయ్య షెఫర్డ్ గారు బహుజన మేధావి మాత్రమే కాదు, బహుజన సమాజం కోసం తపించే యోధుడు. ఆయన జీవితమంతా సమానత్వం, గౌరవం, న్యాయం కోసం సాగిన నిరంతర పోరాటం.ఆయన చెప్పిన “ఉత్పత్తి కులాల గౌరవమే భారతీయ ప్రజాస్వామ్యానికి పునాది” అనే వాక్యం నేటి తరానికి ప్రేరణ.

కంచ ఐలయ్య బోధన ఏమిటి?

కులం మనుగడ కాదు, కృషి మనుగడ.
మతం కాదు, మానవత్వమే మహత్తరం.
భయం కాదు, బహుజన చైతన్యమే మార్పు దారి.

నేటి యువతరం, ముఖ్యంగా బహుజన విద్యార్థులు ఆయన ఆలోచనలను చదవాలి, అర్థం చేసుకోవాలి, ఆచరణలో పెట్టాలి. కంచ ఐలయ్య షెఫర్డ్ గారి జీవితం ఒక దీపంలాంటిది. అది శ్రమజీవుల చీకట్లను చీల్చి వెలుగుని తెచ్చినదే.